Ceza Hukukunda İstinaf ve Temyiz Süreci

Ceza Hukukunda İstinaf ve Temyiz Süreci

1. İstinaf Süreci:

İstinaf, bir mahkemenin verdiği kararın, bir üst mahkeme tarafından incelenmesini sağlayan bir yargılama yoludur. Ceza davalarında, istinaf başvurusu, birinci derece mahkemesinin (örneğin Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesi) verdiği kararın temyiz edilmeden önce gözden geçirilmesi için başvurulan bir yoldur.

1.1. İstinafın Amacı:

İstinaf, bir mahkeme kararının, başka bir mahkeme tarafından yeniden incelenmesini sağlayarak, kararın hukuka uygun olup olmadığını denetler. Bu süreçte, yeni delil sunulması veya dava yeniden görülmesi beklenmez; fakat mahkemenin doğru hukuki değerlendirmeyi yapıp yapmadığına bakılır.

1.2. İstinaf Başvurusunun Yapılması:

İstinaf başvurusu, ceza mahkemesinin kararının kesinleşmeden önce, kararın verildiği mahkemeden itibaren belirli bir süre içinde yapılmalıdır. Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) çerçevesinde, istinaf başvurusunun süresi genellikle 7 gündür. İstinaf başvurusu, kararı veren mahkemeye yapılır, ancak dava dosyası, incelenmek üzere istinaf mahkemesine gönderilir.

1.3. İstinaf Mahkemesinin İnceleme Yöntemi:

İstinaf mahkemesi, duruşma yapmaksızın dosya üzerinden karar verebilir veya gerekirse yeni bir duruşma yapabilir. Bu aşamada, verilen kararın hukuka uygunluğu denetlenir. İstinaf mahkemesi, aşağıdaki kararları verebilir:

• Kararı onama: İlk derece mahkemesinin kararı hukuka uygun bulunarak, aynı şekilde devam eder.
• Kararı değiştirme: İlk derece mahkemesinin kararı, delillerin eksikliği veya yanlış değerlendirilmesi nedeniyle değiştirilebilir.
• Kararı bozma: İlk derece mahkemesinin verdiği kararın tamamen yanlış olduğu durumlarda, karar bozulur ve dava yeniden görülmek üzere gönderilir.

1.4. İstinaf Sonrası Gelişen Süreç:

İstinaf mahkemesinin kararına karşı temyiz yolu açık olabilir. Ancak, istinaf başvurusu sonrasında çıkan karar, kesinleşmeden önce temyiz edilebilecek bir aşamadır. Yani istinaf, temyizden önce gelen ve daha hızlı sonuçlanan bir inceleme sürecidir.

2. Temyiz Süreci:

Temyiz, bir mahkemenin kararına karşı, daha üst bir yargı merciine başvurularak kararın hukuka uygunluğunun denetlenmesidir. Temyiz, özellikle ceza davalarında daha yüksek mahkemeler tarafından yürütülen ve önemli kararların verildiği bir aşamadır.

2.1. Temyizin Amacı:

Temyiz, bir davada verilen kararın yasalara uygun olup olmadığını denetlemek için başvurulan bir yargılama yoludur. Ancak temyiz süreci, ilk derece mahkemesinin ve istinaf mahkemesinin kararlarının hukuka aykırılık taşıyıp taşımadığına odaklanır. Temyiz sürecinde, yeni delil sunulması mümkün değildir ve dava yeniden görülmez. Amaç, kararın hukuka uygunluğunu denetlemektir.

2.2. Temyiz Başvurusu ve Süreleri:

Temyiz başvurusu, istinaf kararına karşı yapılır. Ceza davalarında, temyiz başvurusu için belirli bir süre sınırı bulunur. CMK'ya göre, istinaf mahkemesinin verdiği kararın temyiz süresi genellikle 15 gündür. Temyiz başvurusu, kararın verildiği yer mahkemesine yapılır ve karar dosyasının Yargıtay’a gönderilmesi sağlanır.

2.3. Temyiz Mahkemesinin İnceleme Yöntemi:

Temyiz mahkemesi olan Yargıtay, ceza davalarını inceleyerek hukuka aykırılık olup olmadığını denetler. Temyiz mahkemesi, aşağıdaki kararları verebilir:

• Kararı onama: Temyiz mahkemesi, istinaf mahkemesinin kararını onaylayabilir ve karar kesinleşir.
• Kararı bozma: Temyiz mahkemesi, davanın yeniden görülmesi için yerel mahkemeye gönderilmesine karar verebilir. Bu durumda, dava yeniden görülür ve karar, temyiz mahkemesinin bozma gerekçelerine göre verilir.

2.4. Temyiz Sonrası Sonuçlar:

Temyiz sürecinde verilen karar, kesinlik kazandığında, dava hukuken sonuçlanır. Temyiz süreci, davanın son aşaması olup, cezanın kaldırılması veya azaltılması gibi son kararlar burada alınır.

3. İstinaf ve Temyiz Arasındaki Farklar:

Özellik	İstinaf	Temyiz
Başvuru Yeri	Bölge Adliye Mahkemesi (İstinaf Mahkemesi)	Yargıtay
İnceleme Yöntemi	Dosya üzerinden veya duruşma ile yapılabilir	Dosya üzerinden yapılır, duruşma genellikle yok
Başvuru Süresi	7 gün	15 gün
Karar	Kararı onama, değiştirme veya bozma	Kararı onama veya bozma
Yeni Delil Sunulması	Sunulamaz	Sunulamaz
Duruşma Yapılması	Gerekirse yapılabilir	Genellikle yapılmaz

4. Avukatın Rolü ve Stratejik Yaklaşımlar

İstinaf ve temyiz süreçlerinde, bir ceza avukatı olarak en önemli görevlerden biri, müvekkilimizin haklarını savunmak ve adil bir yargılama süreci sağlamak için gerekli stratejileri geliştirmektir. İstinaf sürecinde, ilk derece mahkemesinin kararına karşı yapılan itirazlar doğru şekilde sunulmalı, temyiz aşamasında ise Yargıtay’a sunulacak gerekçeler dikkatle hazırlanmalıdır. Bu süreçlerin her iki aşamasında da doğru ve zamanında yapılan başvurular, müvekkilin lehine sonuçlar doğurabilir.

Sonuç

Ceza hukukunda istinaf ve temyiz süreçleri, adil yargılama hakkı çerçevesinde önemli yargılama yollarıdır. Her iki süreç de ayrı ayrı önemli olup, yanlış değerlendirilmesi durumunda müvekkil için ciddi sonuçlar doğurabilir. Avukat Murat Tuna Tür olarak, müvekkillerimizin haklarını en iyi şekilde savunmak ve yargılama süreçlerini titizlikle yönetmek, en doğru sonucu elde etmek için büyük bir özen göstermekteyiz.