Haciz İşlemi Nedir Haciz Süreci ve Borçlunun Hakları
- Haciz Nedir?
Haciz, icra takibi kesinleştikten sonra borçlunun mal varlığına el konulması işlemidir. Bu süreçte, borçlunun sahip olduğu taşınır ve taşınmaz mallar, banka hesapları, maaşı ve hatta bazı durumlarda üçüncü kişilerde bulunan alacakları bile haczedilebilir.
Haczin başlatılabilmesi için:
✔ Alacaklının icra takibi başlatmış olması gerekir.
✔ Borçlu ödeme emrine süresi içinde itiraz etmemiş veya itirazı reddedilmiş olmalıdır.
✔ İcra takibi kesinleşmiş olmalıdır.
Haciz işlemi, ilamlı veya ilamsız icra takibi yoluyla gerçekleştirilebilir.
- Haciz Süreci Nasıl İşler?
- A) İcra Takibinin Başlatılması
İlk aşamada, alacaklı icra dairesine başvurarak icra takibi talebinde bulunur.
✔ Eğer takip ilamsız icra yoluyla başlatılmışsa, borçluya ödeme emri gönderilir ve 7 gün içinde itiraz hakkı bulunur.
✔ Eğer takip ilamlı icra yoluyla yapılıyorsa, mahkeme kararı esas alınır ve borçluya ödeme emri tebliğ edilir.
Borçlu ödeme emrine itiraz etmez veya mahkeme itirazı reddederse, icra takibi kesinleşir ve haciz süreci başlar.
- B) Borçlunun Mal Varlığının Araştırılması
Haciz işlemi başlamadan önce, icra dairesi borçlunun hangi mallarının haczedilebileceğini araştırır.
İcra müdürlüğü:
???? Tapu kayıtlarını inceleyerek taşınmazlarını,
???? Araç kayıtlarını kontrol ederek üzerine kayıtlı taşıtları,
???? Banka hesaplarını tespit ederek mevduatlarını,
???? Maaş ve diğer gelir kaynaklarını sorgular.
Eğer borçlu, mal varlığını saklamaya veya kaçırmaya çalışırsa, alacaklı ihtiyati haciz talep ederek önlem alabilir.
- C) Haciz İşleminin Uygulanması
İcra takibi kesinleştikten sonra, borçlunun belirlenen malları haczedilir.
✔ Menfi haciz: Borçlunun maaşı, banka hesapları veya üçüncü kişilerdeki alacakları üzerine konulan haciz türüdür.
✔ Taşınır malların haczi: Borçlunun evinde veya işyerinde bulunan değerli eşyalar (altın, elektronik cihazlar, lüks eşyalar vb.) haczedilebilir.
✔ Taşınmaz haczi: Borçlunun adına kayıtlı ev, arsa, iş yeri gibi taşınmaz mallara haciz konulur.
✔ Araç haczi: Borçlunun adına kayıtlı motorlu taşıtlar, icra dairesi tarafından bağlanabilir.
???? Not: Borçlunun evindeki asgari yaşam için gerekli eşyalar haczedilemez (örneğin bir yatak, mutfak gereçleri, buzdolabı vb.).
- D) Haczedilen Malların Satışı
Eğer borç haciz işleminden sonra da ödenmezse, haczedilen mallar ihale yoluyla satılır ve elde edilen gelir, alacaklının borcunu tahsil etmesi için kullanılır.
???? Taşınır mallar, 7 günlük sürede borçlunun talep etmesi durumunda kendisine bırakılabilir.
???? Satıştan elde edilen gelir, alacaklıya ödenir.
???? Eğer haczedilen malın satış bedeli borcu karşılamazsa, alacaklı kalan kısım için yeni bir takip başlatabilir.
- Borçlunun Haciz Sürecindeki Hakları Nelerdir?
Haciz sürecinde borçlunun da birtakım yasal hakları bulunmaktadır. İşte en önemli haklar:
- A) Hacze İtiraz Hakkı
Borçlu, haciz işlemi sırasında veya sonrasında haksız olduğunu düşündüğü durumlara karşı itiraz edebilir.
✔ Borçlu, haczedilen malın kendisine ait olmadığını öne sürerek istihkak davası açabilir.
✔ Eğer haciz işlemi hatalı yapılmışsa, icra mahkemesine başvurarak iptal edilmesini talep edebilir.
✔ Borçlu, ödeme emrine süresi içinde itiraz ettiyse ve bu itiraz kabul edilirse, haciz durdurulabilir.
- B) Haczedilemeyen Malları Koruma Hakkı
İcra ve İflas Kanunu’na göre, borçlunun bazı malları haczedilemez.
Haczedilemeyecek mallar şunlardır:
✔ Borçlunun geçimini sağlamak için kullandığı meslek araçları (örn. bir doktorun stetoskopu, bir avukatın dosyaları).
✔ Aile için zorunlu olan temel eşyalar (örn. yatak, buzdolabı, fırın).
✔ Borçlunun maaşının yalnızca belirli bir kısmı haczedilebilir (maaşının en fazla %25’ine haciz konulabilir).
- C) Borcu Ödeme ve Haczi Kaldırma Hakkı
Borçlu, haciz işlemi başlamadan önce borcu tamamen öderse, haciz durdurulur.
???? Borç tamamen ödendiğinde, alacaklı icra dairesine başvurarak haczin kaldırılmasını sağlamalıdır.
???? Borç kısmen ödendiğinde, borçlu ile alacaklı anlaşarak haczin iptalini talep edebilir.
???? Eğer borç taksitlendirilirse, icra müdürlüğü taksitler tamamlanana kadar haczi askıya alabilir.
???? Önemli: Alacaklı, borç ödendiği halde haczi kaldırmazsa, borçlu icra mahkemesine başvurarak şikayet hakkını kullanabilir.
Sonuç: Haciz İşlemi ve Borçlunun Haklarını Bilmek Önemlidir
???? Haciz, borç tahsilatını sağlayan yasal bir süreçtir ancak borçlunun da korunması gereken hakları vardır.
???? Borçlu, haksız veya usulsüz bir haciz işlemiyle karşılaşırsa, yasal haklarını kullanarak itiraz edebilir.
???? Haczedilemeyecek mallar ve maaş sınırları gibi haklar, borçlunun mağduriyetini önlemek için kanunlarla korunmuştur.
???? Avukat Murat Tuna Tür olarak, icra ve haciz sürecinde müvekkillerimize hukuki destek sunmaktayız. Eğer haciz işlemleri ile ilgili hukuki yardım almak istiyorsanız, bizimle iletişime geçebilirsiniz.
