İşverenin iş sağlığı ve güvenliği konusunda yükümlülükleri.

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği konusunda yükümlülükleri.

İşverenin Yasal Yükümlülükleri

Türk iş hukuku, iş sağlığı ve güvenliği alanında işverenlere çeşitli sorumluluklar yükler. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi, işçilerin güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamakla birlikte, işverenin de hukuki sorumluluklardan kaçınmasına yardımcı olur. İşverenin iş sağlığı ve güvenliği konusunda yerine getirmesi gereken temel yükümlülükler şunlardır:

1. Risk Değerlendirmesi Yapmak

İşveren, işyerindeki tüm potansiyel tehlikeleri belirlemek ve işçilerin maruz kalabileceği riskleri değerlendirmekle yükümlüdür. Risk değerlendirmesi, işyerinde meydana gelebilecek kazaların ve sağlık problemlerinin önlenebilmesi için yapılması gereken ilk adımdır. İşveren, riskleri belirledikten sonra, bu riskleri ortadan kaldırmak ya da minimum seviyeye indirmek için önlemler almalıdır. Bu süreç, yasal bir zorunluluk olup, düzenli aralıklarla güncellenmelidir.

2. İş Sağlığı ve Güvenliği Politikaları Belirlemek

İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında bir politika oluşturmakla yükümlüdür. Bu politika, çalışanların güvenliği için alınacak önlemleri, tehlikeleri, güvenlik prosedürlerini ve acil durum planlarını içermelidir. Aynı zamanda, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm yasal düzenlemelere uyum sağlanması gerekir.

3. Eğitim ve Bilinçlendirme

İşverenin yükümlülüklerinden biri de işçilere düzenli olarak iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermesidir. Bu eğitim, işçilerin işyerindeki potansiyel tehlikeleri anlamalarını ve bu tehlikelere karşı nasıl korunacaklarını öğrenmelerini sağlar. Ayrıca, iş kazaları, ilk yardım uygulamaları ve yangın güvenliği gibi konularda da eğitim verilmesi gerekmektedir. İşverenin bu eğitimleri vermesi, işçilerin sağlığını korumak ve işyerinde meydana gelebilecek kazaları önlemek için önemli bir adımdır.

4. Kişisel Koruyucu Donanım Temini

İşveren, çalışanlarının iş sağlığını korumak amacıyla kişisel koruyucu donanımlar temin etmekle yükümlüdür. Bu donanımlar, işyerinde çalışanların maruz kalabileceği tehlikeleri önlemek için büyük önem taşır. İşyerindeki faaliyetlerin türüne göre işçilere koruyucu ekipmanlar sağlanmalıdır. Örneğin, inşaat sektöründe çalışan bir işçiye kask, eldiven, iş ayakkabısı gibi koruyucu ekipmanlar verilirken, laboratuvar ortamında çalışan bir işçiye de gözlük, eldiven gibi koruyucu malzemeler temin edilmelidir.

5. Çalışma Koşullarını Düzenlemek

İşveren, işyerindeki çalışma koşullarını sağlıklı ve güvenli hale getirmekle yükümlüdür. Bu, işçilerin sağlığını ve güvenliğini etkileyebilecek her türlü koşulun iyileştirilmesi anlamına gelir. İşyerinin havalandırma sistemi, aydınlatma ve temizlik gibi temel gereksinimleri, iş sağlığı ve güvenliği çerçevesinde uygun hale getirilmelidir. Ayrıca, işyerinde çalışanların rahatça hareket edebileceği alanlar oluşturulmalı ve tehlikeli bölgeler işçilerin erişemeyeceği şekilde düzenlenmelidir.

6. Acil Durum Planları ve Önlemleri Almak

İşveren, işyerinde acil durum planları oluşturmalı ve bu planları çalışanlarla paylaşmalıdır. Acil durumlar için hazırlanacak planlar, yangın, deprem, iş kazası ve diğer acil durum senaryolarına yönelik olmalıdır. Ayrıca, acil çıkışlar, yangın söndürme ekipmanları, ilk yardım malzemeleri gibi önlemler de işveren tarafından sağlanmalıdır. Bu planlar, düzenli olarak tatbikatlarla test edilmeli ve gerektiğinde güncellenmelidir.

7. Çalışanları Denetlemek ve İkaz Etmek

İşveren, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin işyerinde doğru şekilde uygulanıp uygulanmadığını denetlemekle yükümlüdür. Denetim, işyerindeki iş güvenliği kurallarının ve prosedürlerinin doğru bir şekilde takip edilip edilmediğini kontrol etmek için gereklidir. Ayrıca, işçilere uyarı ve ikazda bulunmak da işverenin sorumluluklarındandır. İşveren, işçileri güvenli çalışma konusunda sürekli olarak bilgilendirmeli ve güvenlik ihlali durumlarında gerekli disiplin işlemlerini başlatmalıdır.

8. İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Durumunda Yükümlülükler

İş kazası veya meslek hastalığı durumunda işverenin yasal yükümlülükleri daha da artmaktadır. İşveren, kazaya uğrayan işçinin ilk yardım ve tedavi masraflarını karşılamak zorundadır. Ayrıca, meydana gelen iş kazası veya meslek hastalığını İşkur ve Sosyal Güvenlik Kurumu gibi ilgili kurumlara bildirmek işverenin yükümlülüğüdür. Eğer iş kazası nedeniyle işçi ağır şekilde yaralanır veya hayatını kaybederse, işverenin tazminat ödemesi gerekebilir.

İşverenin Sorumluluklarını İhmali Durumunda Yasal Sonuçlar

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmemesi, hukuki olarak çeşitli sonuçlar doğurabilir:

• İdari Cezalar: İşveren, iş sağlığı ve güvenliği kanununa aykırı hareket ederse, idari para cezaları ve diğer yaptırımlarla karşılaşabilir.
• Ceza Sorumluluğu: İşverenin ihmalinden kaynaklanan iş kazaları sonucu ceza hukuku sorumluluğu doğabilir. Ağır yaralanma veya ölümle sonuçlanan kazalar, işvereni ceza mahkemesinde sorumlu kılabilir.
• Tazminat Davaları: İş kazası sonucu işçi zarar görürse, işveren, işçiye tazminat ödemek zorunda kalabilir.

Sonuç

İş sağlığı ve güvenliği, işverenin hem işçilerin güvenliğini sağlaması hem de yasal sorumluluklarını yerine getirmesi açısından kritik bir alanı kapsar. İşverenin, iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmemesi, hem işçilerin sağlığını riske atmakta hem de işvereni ciddi hukuki sorumluluklarla karşı karşıya bırakmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği konusunda profesyonel bir danışmanlık almak, işverenin yükümlülüklerini doğru şekilde yerine getirmesine ve işyerinde güvenli bir ortam oluşturmasına yardımcı olacaktır.

Avukat Murat Tuna Tür olarak, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hukuki danışmanlık ve destek sunmak için her zaman yanınızdayız. İşyerinizdeki iş sağlığı ve güvenliği standartlarının yasal gerekliliklere uygun olmasını sağlamak adına profesyonel rehberlik almanız büyük önem taşır.