Tıbbi ihmal ve cezai sorumluluk.

Tıbbi ihmal ve cezai sorumluluk.

1. Tıbbi İhmal Nedir?

Tıbbi ihmal, bir sağlık profesyonelinin, hastasına beklenen tedavi ve bakım seviyesini sağlamamak suretiyle, ona zarar vermesi durumudur. Bu ihmal, bir hekimin veya sağlık çalışanının gerekli özeni göstermemesi, tedavi hataları yapması veya sağlık hizmeti sunarken dikkatsiz davranması gibi durumlarla ortaya çıkabilir. Tıbbi ihmalin oluşabilmesi için aşağıdaki unsurların bir arada bulunması gerekmektedir:

• İhmal Edilen Özen Yükümlülüğü: Sağlık profesyoneli, hastasına gerekli özeni sağlamak zorundadır. Bu, hastanın durumunun doğru değerlendirilmesi, tedavi süreçlerinin dikkatle izlenmesi ve tıbbi hataların en aza indirilmesi anlamına gelir.
• Zarar: İhmalle bağlantılı olarak hastanın sağlık durumunda bir zarar meydana gelmelidir. Bu zarar, fiziksel, psikolojik ya da maddi olabilir.
• Sebep Sonuç İlişkisi: İhmalkar davranış ile hastanın uğradığı zarar arasında doğrudan bir ilişki bulunmalıdır. Yani, eğer sağlık profesyonelinin hatalı bir davranışı olmasaydı, hastanın zarar görmemesi gerekirdi.

2. Tıbbi İhmale Yol Açan Durumlar

Tıbbi ihmal, farklı durumlar sonucu meydana gelebilir. Bu durumlar genellikle şunlardır:

1. a) Yanlış Teşhis veya Tedavi

Yanlış teşhis, hastaların yanlış tedavi edilmesine yol açabilir. Bir hastalığın yanlış teşhis edilmesi, yanlış ilaçların verilmesi veya yanlış cerrahi müdahalelerin yapılması tıbbi hatalar arasında yer alır. Hekimler, hastalıkların doğru şekilde teşhis edilmesi için gerekli tüm bilgileri toplamalı ve en uygun tedavi yöntemlerini seçmelidir.

1. b) Zamanında Müdahale Yapılmaması

Bir sağlık profesyonelinin, acil bir durumda zamanında müdahale etmemesi tıbbi ihmal olarak değerlendirilebilir. Acil servislerde hastaların tedavi edilmesi gereken bir durumda, müdahale edilmezse, hasta durumu daha da kötüleşebilir ve bu durum sağlık profesyonelinin sorumluluğunu doğurur.

1. c) Yanlış İlaç ve Dozaj Verilmesi

Yanlış ilaç verilmesi, hastaların yaşamını tehlikeye sokabilir. Ayrıca, ilaçların yanlış dozda verilmesi veya yanlış şekilde kullanılması da tıbbi ihmal sayılabilir. İlaçların doğru şekilde reçetelendirilmeli ve hastalara doğru dozajda verilmesi sağlanmalıdır.

1. d) Yetersiz Bilgilendirme ve Onam Alınmaması

Hekimler, tedaviye başlamadan önce hastalarına tedavi sürecini ve potansiyel riskleri açıkça açıklamalıdır. Hastaların tedaviye onamı alınmalıdır. Eğer hekim, hastaya gerekli bilgilendirmeyi yapmaz ve onam almazsa, bu durum tıbbi ihmal olarak kabul edilebilir.

1. e) Tıbbi Kayıtların Eksik veya Yanlış Olması

Tıbbi kayıtlar, bir hastanın tedavi süreciyle ilgili önemli bilgiler içerir. Eğer bu kayıtlar eksik veya yanlış tutulursa, hastanın tedavisinin doğru şekilde yapılması zorlaşır. Ayrıca, tıbbi kayıtlar hukuki süreçlerde delil olarak kullanılabilir.

3. Cezai Sorumluluk ve Tıbbi İhmal

Tıbbi ihmal yalnızca tazminat yükümlülüğü doğurmaz; aynı zamanda cezai sorumluluk da doğurabilir. Eğer bir sağlık profesyonelinin ihmali, hastanın ciddi şekilde zarar görmesine veya ölümüne yol açarsa, ceza hukuku devreye girebilir. Türk Ceza Kanunu'na göre, tıbbi hatalar ve ihmal nedeniyle oluşan zararlar, sağlık profesyonelinin cezai sorumluluğunu doğurabilir. Cezai sorumluluk, şu durumlarla ilgili olabilir:

1. a) Taksirle Yaralama ve Öldürme

Türk Ceza Kanunu'na göre, taksirle yaralama ve taksirle öldürme suçları, tıbbi hatalar sonucunda hastaların zarar görmesi durumunda gündeme gelebilir. Taksirle yaralama, bir kişinin dikkatsizliği veya ihmali nedeniyle başkasına zarar vermesi durumudur. Eğer bir hekim, gerekli özeni göstermeyerek hastanın zarar görmesine yol açarsa, taksirle yaralama suçundan sorumlu olabilir. Aynı şekilde, eğer bir tedavi hatası sonucunda hasta hayatını kaybederse, taksirle öldürme suçu gündeme gelebilir.

1. b) Görevi Kötüye Kullanma

Bir sağlık profesyonelinin, tıbbi hizmetlerini yerine getirirken kötüye kullanması, yani hastaya kasıtlı olarak zarar vermesi, suç teşkil eder. Görevi kötüye kullanma suçuna dair cezai sorumluluk, sağlık profesyonellerinin kasıtlı davranışları sonucu ortaya çıkar.

1. c) Tedaviye Onam Alınmaması

Hekim, bir tedaviye başlamadan önce hastanın açık onamını almak zorundadır. Eğer hasta onamsız bir şekilde tedavi edilirse, bu durum cezai sorumluluğa yol açabilir. Ayrıca, hastaya tedavi süreci hakkında yeterli bilgi verilmemesi de hukuki ve cezai sorumluluk doğurabilir.

4. Tıbbi İhmal ve Cezai Sorumlulukta Savunma Mekanizmaları

Tıbbi ihmal iddialarına karşı sağlık profesyonelleri, çeşitli savunmalar geliştirebilirler. Bu savunmalar, genellikle şu unsurları içerebilir:

• Uzman Görüşü: Hekimler, yaptıkları tedavi ve müdahale hakkında uzman görüşü alabilirler. Bu, yanlış bir karar aldıkları iddialarına karşı savunma amaçlı kullanılabilir.
• Kusurun Olmaması: Sağlık profesyoneli, herhangi bir ihmalin olmadığını savunabilir. Yani, yapılan işlem ve tedavi, dönemin tıbbi standardına uygun olabilir.
• Hastanın Katkısı: Bazen hastanın da tedavi sürecine katkısı olabilir. Örneğin, hastanın tedaviye uymaması, tıbbi ihmalin gerçekleşmesinde etken olabilir.

5. Sonuç

Tıbbi ihmal ve cezai sorumluluk, sağlık profesyonelleri ve hastalar arasında ortaya çıkan ciddi hukuki meselelerdir. Tıbbi ihmal, yalnızca hastanın zarar görmesine yol açmakla kalmaz, aynı zamanda sağlık profesyonellerinin cezai sorumluluklarını gündeme getirebilir. Hekimler ve sağlık kurumları, hastalarına yüksek standartlarda bakım sağlamak ve tüm tıbbi süreçlerde dikkatli ve özenli davranmak zorundadır. Aksi takdirde, hem maddi tazminat davaları hem de cezai sonuçlar doğurabilecek hukuki süreçlerle karşılaşabilirler. Bu nedenle, tıbbi ihmalin önlenmesi için gereken tüm adımların atılması, hem sağlık hizmeti sağlayıcıları hem de hastalar için kritik öneme sahiptir.